Ömer Seyfettin’in Forsa Öyküsü Özet İnceleme ve Tam Metni

 

Forsa, adlı hikâye Ömer Seyfettin’in kahramanlık ve tarih konusunda yazdığı öykülerden biridir. Hayatı boyunca 125 hikâye yazmış olan Ömer Seyfettin pek çok öyküsünü Türkçü, Turancı ve milliyetçi bir anlayış ile yazmıştı. Forsa adlı öyküsü de tarih, kahramanlık, milliyetçilik çizgisinde Türkçü ve Turancı bir anlayış ile yazdığı öykülerinden birisi olmaktadır.

 

Yazar bu öyküsünde vatan ve millet sevgisini işlemiş,  sabır, inanç ve kararlık konusunu da milliyetçi konulara ilave temalar olarak eklemiştir. Yazarın bu öyküsü Osmanlının parlak günlerini anlatan bir eser olarak da dikkat çeker. Öykünün arka planında Akdeniz’e hâkim olan Osmanlı denizcilerinin görkemli tarihi işlenmektedir.

 

Öykü Milli Edebiyat Hareketini ve lisan anlayışını ortaya koyan örnek bir dil ve konu anlayışı ile yazılmıştır. Öykünün tarzı ise Maupassant tarzı denilen olay hikâyeciliğidir.  Öykü sade açık anlaşılır ve duru bir Türkçe ile kaleme alınmış, okurlarına tarih ve milli şuur kazandıracak bir amaç ile büyük küçük, eğitimli eğitimsiz her kesime hitap edecek sade bir dille yazmıştır.

Malta adasını mekan olarak gösteren öyküde Osmanlının Akdeniz’e hükümran olduğu 16.yy ve  Turgut Reis zamanını  anlatmaktadır.

 

Kitabın Konusu

 

Turgut Reis’in yiğit bir kaptanı olan Kara Memiş bir ada da mahsur kalır. Bir gün Osmanlı denizcilerinin gelerek onu kurtaracağı umudunu da asla yitirmez.

 

Kitabın Ana Fikri:

Hangi şartta olunursa olunsun umudun yitirilememelidir. Sabrın sonun selametTİR. Sabreden  derviş muradına erermiş.  

 

Öykünün Kahramanları

Kara Memiş:  Forsa olarak getirildiği ada da vatanına hasret aşkıyla yanan, sabırlı ve cesur bir Osmanlı levendidir.  

Turgut Reis:  Osmanlı Donanması’nın cesur ve kahraman kaptanıdır.

 

Kitabın Özeti

Kara Memiş,  cesareti ve kahramanlığı ile şöhretli bir Türk denizcisi iken Malta adası kuşatmasında esir düşmüş, Malta korsanları tarafından gemilerde forsa olarak çalıştırılmış, yaşlanınca da korsanlar onu bir adaya bırakmıştır. Kara Memiş bu adada başıboş bir şekilde memleket hasreti ile yaşamaktadır. Fakat içindeki bir ses bir gün Türk Denizcilerinin gelip onu bulacağını ve bu adadan kurtaracağını hayal etmektedir. Tüm günleri umut ile geçmektedir.

 

Kara Memiş 40 yıl boyunca Türk denizcilerin geleceğini umud etmiş,  her zaman da Türk denizcileri ile kavuşma anın hayaliyle yaşamıştır.  Rüyalarında Türk gemileri buraya gelmekte ve onu kurtarmaktadır.

Yine aynı rüyayı gördüğü sırada Türk gemileri gerçekten gelmiş ve gemilerin yanına koşarak Türk Leventlerine kendini tanıtmıştır.  Ben eski Osmanlı Denizcisi Kara Memiş’im diye söyler.  Askerler

Kara Memiş kaptanın yanına götürürler. Denizcilerin komutanı Turgut Reis’tir. Kara Memiş hikâyesini anlatınca Turgut Reis onun kolundaki işarete bakıp,  Kara Memiş’in kolundaki izi göstererek kendisinin onun oğlu olduğunu söyler. Kara Memiş hem kırk yıllık esaretten kurtulmuş hem de oğluna da kavuşmuştur.

 

FORSA ÖYKÜSÜNÜN TAM METNİ

 

 

Akdeniz’in, kahramanlık yuvası sonsuz ufuklarına bakan küçük tepe, minimini bir çiçek ormanı gibiydi. İnce uzun dallı badem ağaçlarının alaca gölgeleri sahile inen keçiyoluna düşüyor, ilkbaharın tatlı rüzgârıyla sarhoş olan martılar, çılgın bağrışlarıyla havayı çınlatıyordu. Badem bahçesinin yanı geniş bir bağdı. Beyaz taşlardan yapılmış kısa bir duvarın ötesindeki harabe vadiye kadar iniyordu. Bağın ortasındaki yıkık kulübenin kapısız girişinden bir ihtiyar çıktı. Saçı sakalı bembeyazdı. Kamburunu düzeltmek istiyormuş gibi gerindi. Elleri, ayakları titriyordu. Gök kadar boş, gök kadar sakin duran denize baktı, baktı.

 

– Hayırdır inşallah! Dedi.

 

Duvarın dibindeki taş yığınlarına çöktü. Başını ellerinin arasına aldı. Sırtında yırtık bir çuval vardı. Çıplak ayakları topraktan yoğrulmuş gibiydi. Zayıf kolları kirli tunç rengindeydi. Yine başını kaldırdı. Gökle denizin birleştiği dumandan çizgiye dikkatle baktı, Ama görünürde bir şey yoktu.

 

Bu, her gece uykusunda onu kurtarmak için birçok geminin pupa yelken geldiğini gören zavallı eski bir Türk forsasıydı. Tutsak olalı kırk yılı geçmişti. Otuz yaşında, dinç, levent, güçlü bir kahramanken Malta korsanlarının eline düşmüştü. Yirmi yıl onların kadırgalarında kürek çekti. Yirmi yıl iki zincirle iki ayağından rutubetli bir geminin dibine bağlanmış yaşadı. Yirmi yılın yazları, kışları, rüzgârları, fırtınaları, güneşleri onun granit vücudunu eritemedi. Zincirleri küflendi, çürüdü, kırıldı. Yirmi yıl içinde birkaç kez halkalarını, çivilerini değiştirdiler. Ama onun çelikten daha sert kaslı bacaklarına bir şey olmadı. Yalnız aptes alamadığı için üzülüyordu. Hep güneşin doğduğu yanı sol ilerisine alır, gözlerini kıbleye çevirir, beş vakit namazı gizli işaretle yerine getirirdi.

 

Elli yaşına gelince, korsanlar onu, “Artık iyi kürek çekemez!” diye bir adada satmışlardı. Efendisi bir çiftçiydi. On yıl kuru ekmekle onun yanında çalıştı. Tanrıya şükrediyordu. Çünkü artık bacaklarından mıhlı değildi. Aptes alabiliyor, tam kıblenin karşısına geçiyor, unutmadığı ayetlerle namaz kılıyor, dua edebiliyordu. Bütün umudu, doğduğu yere, Edremit’e kavuşmaktı. Otuz yıl içinde bir an bile umudunu kesmedi. “Öldükten sonra dirileceğime nasıl inanıyorsam, öyle inanıyorum, elli yıl tutsaklıktan sonra da ülkeme kavuşacağıma öyle inanıyorum!” derdi. En ünlü, en tanınmış Türk gemicilerdendi. Daha yirmi yaşındayken, Tarık Boğazı’nı geçmiş, poyraza doğru haftalarca, aylarca, kenar kıyı görmeden gitmiş, rast geldiği ıssız adalardan vergiler almış, irili ufaklı donanmaları tek başına hafif gemisiyle yenmişti. O zamanlar Türkeli’nde namı dillere destandı. Padişah bile onu, saraya çağırtmıştı. Serüvenlerini dinlemişti. Çünkü o, Hızır Aleyhisselâm’ın gittiği diyarları dolaşmıştı. Öyle denizlere gitmişti ki, üzerinde dağlardan, adalardan büyük buz parçaları yüzüyordu. Oraları tümüyle başka bir dünyaydı. Altı ay gündüz, altı ay gece olurdu! Karısını, işte bu, yılı bir büyük günle bir büyük geceden oluşan başka dünyadan almıştı.

 

Gemisi altın, gümüş, inci, elmas, tutsak dolu vatana dönerken deniz ortasında evlenmiş, oğlu Turgut, Çanakkale’yi geçerken doğmuştu. Şimdi kırk beş yaşında olmalıydı. Acaba yaşıyor muydu? Hayalini unuttuğu, karlardan beyaz karısı acaba sağ mıydı? Kırk yıldır, yalnız taht yerinin, İstanbul’un minareleri, ufku, hayalinden hiç silinmemişti. “Bir gemim olsa gözümü kapar, Kabataş’ın önüne demir atarım” diye düşünürdü. Altmış yaşını geçtikten sonra efendisi, onu sözde özgür kıldı. Bu özgür kılmak değil, sokağa, perişanlığa atmaktı, Yaşlı tutsak bu bakımsız bağın içindeki yıkık kulübeyi buldu. İçine girdi. Kimse bir şey demedi. Ara sıra kasabaya iniyor, yaşlılığına acıyanların verdiği ekmek paralarını toplayıp dönüyordu. On yıl daha geçti. Artık hiç gücü kalmamıştı. Hem bağ sahibi de artık onu istemiyordu. Nereye gidecekti?

 

Ama işte, eskiden beri gördüğü rüyaları yine görmeye başlamıştı. Kırk yıllık bir rüya… Türklerin, Türk gemilerinin gelişi… Gözlerini kurumuş elleriyle iyice ovdu. Denizin gökle birleştiği yere baktı. Evet, geleceklerdi, kesindi bu, buna öylesine inanıyordu ki…

 

– Kırk yıl görülen bir rüya yalan olamaz! Diyordu. Kulübe duvarının dibine uzandı. Yavaş yavaş gözlerini kapadı. İlkbahar bir umut tufanı gibi her yanı parlatıyordu. Martıların, “Geliyorlar, geliyorlar, seni kurtarmaya geliyorlar!” gibi işittiği tatlı seslerini dinleye dinleye daldı. Duvar taşlarının arkasından çıkan kertenkeleler üzerinde geziniyorlar, çuvaldan giysinin içine kaçıyorlardı, gür, beyaz sakalının üstünde oynaşıyorlardı. Yaşlı tutsak rüyasında, ağır bir Türk donanmasının limana girdiğini görüyordu. Kasabaya giden yola birkaç bölük asker çıkarmışlardı. Al bayrağı uzaktan tanıdı. Yatağanlar, kalkanlar güneşin yansımasıyla parlıyordu.

 

Bizimkiler! Bizimkiler! diye bağırarak uyandı. Doğruldu. Üstündeki kertenkeleler kaçıştılar. Limana baktı. Gerçekten, kalenin karşısında bir donanma gelmişti. Kadırgaların, yelkenlerin, küreklerin biçimine dikkat etti. Sarardı. Gözlerini açtı. Yüreği hızla çarpmaya başladı. Ellerini göğsüne koydu. Bunlar Türk gemileriydi. Kıyıya yanaşıyorlardı. Gözlerine inanamadı.

 

“Acaba rüyada mıyım?” kuşkusuna kapıldı. Uyanıkken rüya görülür müydü? İyice inanabilmek amacıyla elini ısırdı. Yerden sivri bir taş parçası aldı. Alnına vurdu. Evet, işte hissediyordu. Uyanıktı. Gördüğü rüya değildi. O uyurken, donanma burnun arkasından birdenbire çıkıvermiş olacaktı. Sevinçten, şaşkınlıktan dizlerinin bağı çözüldü. Hemen çöktü. Karaya çıkan bölükler, ellerinde al bayraklar, kaleye doğru ilerliyorlardı. Kırk yıllık bir beklemenin son çabasıyla davrandı. Birden kemikleri çatırdadı. Badem ağaçlarının çiçekli gölgeleriyle örtülen yoldan yürüdü. Kıyıya doğru koştu, koştu. Karaya çıkan askerler, aksakallı bir ihtiyarın kendilerine doğru koştuğuna görünce:

 

– Dur! diye bağırdılar. İhtiyar durmadı, bağırdı:

 

– Ben Türk‘üm, oğullar, ben Türk‘üm.

 

 

Askerler onun yaklaşmasını beklediler. İhtiyar, Türklerin yanına yaklaşınca önüne ilk geleni tutup öpmeye başladı. Gözlerinden yaşlar akıyordu. Haline bakanlar üzülmüşlerdi. Biraz heyecanı dinince sordular:

 

– Kaç yıldır tutsaksın?

 

– Kırk!

 

– Nerelisin?

 

– Edremitli.

 

– Adın ne?

 

– Kara Memiş.

 

– Kaptan mıydın?

 

– Evet…

 

İhtiyarın çevresindeki askerler birbirine karıştı. Bir çığlıktır koptu. “Bey’e haber verin!… Bey’e haber verin!” diye bağrışıyorlardı. İhtiyarın kollarına girdiler. Kuş gibi deniz kenarına uçurdular. Bir sandala koydular. Büyük bir kadırgaya çıkardılar. Askerin içinde onun kahramanlık serüvenlerini bilmeyen, ününü duymayan yoktu. Biraz güvertede durdu. Sevinçten şaşırmış, aptallaşmıştı. Ayağına bir çakşır geçirdiler. Sırtına bir kaftan attılar. Başına bir kavuk koydular.

 

– Haydi, Bey’in yanına! Dediler.

 

Onu kadırgaya getiren askerlerle birlikte büyük geminin kıçına doğru yürüdü. Kara palabıyıklı, sırmalı giysisinin üzerine demir, çelik zırhlar giymiş iri bir adamın karşısında durdu.

 

– Sen kaptan Kara Memiş misin?

 

– Evet! Dedi.

 

– Hızır Aleyhisselam’ın geçtiği yerlerden geçen sen misin?

 

– Benim.

 

– Doğru mu söylüyorsun?

 

– Niye yalan söyleyeceğim?

 

– Aç bakayım sağ kolunu.

 

İhtiyar, kaftanın altından kolunu çıkardı. Sıvadı. Bey’e uzattı. Pazısında haç biçiminde derin bir yara izi vardı. Bu yarayı, gecesi altı ay süren bir adadan karısını kaçırırken almıştı. Bey, ellerine sarıldı. Öpmeye başladı.

 

– Ben senin oğlunum! Dedi.

 

– Turgut musun?

 

– Evet…

 

İhtiyar tutsak sevincinden bayılmıştı. Kendine gelince oğlu, ona:

 

– Ben karaya cenk için çıkıyorum. Sen gemide rahat kal, dedi.

 

Eski kahraman kabul etmedi:

 

– Hayır. Ben de sizinle cenge çıkacağım.

 

– Çok yaşlısın baba.

 

– Ama yüreğim güçlüdür.

 

– Rahat et! Bizi seyret!

 

– Kırk yıldır dövüşü özledim.

 

Oğlu, babasının ellerine varıp; vatanını, sevdiklerini göremeden seni tekrar kaybetmeyelim baba diye yalvararak, öptü.

 

İhtiyar, kafasını kaldırdı, göğsünü kabarttı, daha bir gençleşmiş gibiydi. Bayrağı işaret ederek:

 

– Şehit olursam bunu üzerime örtün! Vatan al bayrağın dalgalandığı yer değil midir? Dedi.