Yusuf Atılgan – Bütün Öyküleri
Yusuf Atılgan
Can YayınlarıHikaye-Öykü
Odam uzaktı. Bir park çıktı önüme. Elmayı çıkardım. Sanki küfeden aldığım değildi bu, kırmızılı yeşilli iri bir elmaydı. Karşıdaki otların içine fırlattım. İçimde teneke borudan çıkan dumanı gördüğümdeki aynı kazıntı vardı. Yandaki kanepede oturan bir adam bana bakıyordu: beni görüyormuş, ben oradaymışım gibi.
Yusuf Atılgan, ilkgençlik yıllarında yazdığı öyküleriyle Tercüman gazetesinin açtığı yarışmada ödül kazanmış, daha sonra öykülerini edebiyat dergilerinde yayımlamıştı. Tek öykü kitabı Bodur Minareden Öte’yi 1960 yılında çıkardı. Yazarın bütün öyküleri ilk kez 1992 yılında Eylemci adıyla basıldı, Bütün Öyküleri başlığını taşıyan ve Ekmek Elden Süt Memeden’deki çocuk öykülerini de kapsayan bu kitapsa 2000’de yayımlandı. Edebiyatımızın bu büyük yazarının öyküleri okura romanlarının atmosferi ve coğrafyası hakkında ipuçları verecektir.
BODUR MİNAREDEN ÖTE
KASABADAN
Evdeki ……………………………………… 15
Saatların Tıkırtısı …………………….. 20
KÖYDEN Tutku…………………..27
Kümesin Ötesi……………………….. 40
Dedikodu ………………………….. 44
Yük …………………………… 60
KENTTEN Yaşanmaz…………….67
Atılmış………………………… 71
Çıkılmayan ………………….. 74
Bodur Minareden Öte ………………… 81
EYLEMCİ Ağaç ………………..97
Eylemci ………………..104
EKMEK ELDEN SÜT MEMEDEN Korkut’a Masal ……………..113
Ceren’e Masal………………135
BODUR MİNAREDEN ÖTE
KASABADAN
Evdeki
Bugün karşı arsaya yığılı kalasları kaldırdılar. Koca.man kamyonlar onca kalası iki saat içinde aldı gitti. Hiç ayrılmadım pencereden. Annem bir iki kere “Ne oturu.yorsun, ortalık süpürülecek” dedi: aldırmadım. On yıl önceki arsayı düşündüm durdum. Okul dönüşü bu pen.cereden top oynayan çocuklara bakardım. “Kız, koca mı arıyorsun orada?” derdi annem, utanırdım. On yıl önce annemi de severdim. Hem böyle kasabanın insanların-dan korkmazdım. Ben de onlar gibiydim. Erkeklerin ya.nında uslu uslu oturur, kadınların dedikodusunu dinler.dim. Okulu bitirdiğim yıl karşıya kalasları yığdılar. Arsa sesini yitirdi. Pencereden hep o kalasları gördüm yıllar.ca. Kışın üstlerine kar yağdı, yazın güneşte esmer esmer yandılar. Bugün kaldırdılar onları. Şimdi içimde bir umut var. Top oynamaya gelecek çocukları bekliyorum.
Annem aşağıdan “Yemek hazır” diye bağırdı.
— Acıkmadım daha. Bekleme sen, ye! dedim.
Sokağa bakıyorum. Tek tük geçenler var. Çoğu ka.dın. Yüzleri asık, adımları sert. Bir yerden kavgadan geli.yorlar, ya da bir yere kavgaya gidiyorlar sanırsın… Kös kös yürüyorlar. Hepsi de kendine güvenen kişiler, belli. Kusur bağışlayacak göz yok bunlarda. Büzülüyorum; içi.mi bir korku kaplıyor. Şu tokmak gibi herif bizim sokak.ta oturan kasap değil mi? Öğle yemeğine geliyor olmalı. Kime bırakmış dükkânı? Yetişkin çırakları vardır. Ceketi yamalı bir adama kemikli yerinden yarım kilo eti onlar yutturur şimdi. Bu adam namaz kılar mı acaba?
Bir kadın geçiyor. Tanırım onu, evleri bize yakın. Kocası bir bankada çalışıyormuş. Kıpkırmızı boyanmış. Neler söylüyorlar onun için komşu kadınlar, ne kötü şey.ler. İnanmıyorum onlara. Hep birini çekiştirirler. Gözleri ışıldar anlatırken. Onların yanındayken kalkıp gitmek.ten korkarım. Gider gitmez beni çekiştirecekler sanırım. İnanmıyorum onlara ama bu kadını da sevmiyorum. Çok konuşur.Ara sıra bize gelir.‘Bizimki’ dediği kocasını anlatırken, bir bakışı vardır bana, evlenmedin diye eğle.nir gibi, acır gibi bir bakış, sinirlendirir beni. Gene de bir şey demem; anlamamış gibi dururum. O boyuna konu.şur. Müdürlere gitmişler geçende. “Bir kızları var kardeş, bu kadar da olur mu? Neredeyse kucağına oturacak bi.zimkinin…” O kıza da acırım ben, şu kadına da, kendime de. Neden bu daracık kasabadayız biz? Yoksa bütün dünya böyle mi? Kitapların dediği yalan mı?
Kapı açıldı. Baktım annem. Canım sıkıldı. Ne işi var burada? Yanımda olmadı mı serinkanlı düşünüyorum; acıyorum ona. Yaşlı kadın, onun dünyası da bir türlü di.yorum. Yanıma geldi mi tepem atıyor. Ayıpmış, umu.rumda değil. Sedire oturdu.
— Yarın Fatmahanımlar gelecekmiş seni görmeğe, dedi.
— Yarın evde yokum ben.
— Nereye gideceksin?
— Hiç, ama yokum evde. Çıkmam. Kaç kere söyle.dim sana, evlenmek istemiyorum ben.
— Elalem ne diyor biliyor musun? Eksiği var onun, diyor.
— Ne derlerse desinler. İstemiyorum. Kaçıncı bu? Üstüme varma benim. Kaçarım yoksa. Satarım babam.dan kalan bağı, tarlayı; alır başımı kaçarım.
Gözleri büyüdü. Kalktı, kapıyı çarptı gitti. Dışardan sesini duyuyorum. Rezil etmişim onu ele güne. Herkes kendini düşünüyor. İleniyor bana, sesinden belli ağlıyor da. Ben de ağlamak istiyorum.
Kiminle evleneceğim bu kasabada? Kim anlatıyordu geçende, “İçip içip gecenin bir vakti gelir eve. Ayağını önüme uzatır. ‘Çıkar şunları’ der. Leş gibi kokar ayakla.rı.” İçim bulanıyor. Nasıl yatılır böyle bir adamla?
Sokak kapısı açılıp kapandı. Eğildim baktım annem. Kimbilir hangi kocakarıya gidiyor? Yakınacak benden, içini dökecek, rahatlayacak. Bense hep burada kalacağım, kendi kendimle. İnsan kendine acır mı? Ben acıyorum.
Kalktım aşağı indim. Ayakyoluna girdim. Çıkınca mutfakta ellerimi sabunladım. Yemek dolabında taze baklayla pilâv var. Bir tabak da yoğurt. Yoğurtla pilâv ye.dim biraz. Pilâv soğumuş. Olsun, soğuğunu severim ben. Sonra gene odama çıktım. Şimdi dahi iyiceyim. Dolaptan bir kitap aldım. Sedire uzandım. İlk yaprakta dayımın adı yazılı. Çoğu onun bu kitapların, bana verdi. İki yıl İngil.tere’de okumuş. Bana İngilizce öğretirdi. Severdi beni. “Kız, erkek olsaydın seni oraya yollardım” derdi. Babamı hiç bilmiyorum. Dayım da liseyi bitirdiğim yıl öldü. Za.ten her şey o yıl olmadı mı? Kalaslar bile o yıl geldi arsaya.
Nice sonra kapı çalındı.Kitabı kapayıp kalktım.Ayak.larım uyuşmuş. Annem anahtarı mı unuttu acaba? Basa.maklardan ağır ağır indim. Necati mi yoksa? Ara sıra gelir, İngilizce ödevlerini yaptırır. Kapıyı açtım. Oymuş. Düm.düz taramış saçlarını. Sarı yüzünde hep o ergenlikler.
— Nasılsın abla? dedi.
— İyiyim. Girsene.
Girdi. Kapıyı kapadım.
— Halam nerede? diye sordu.
— Bilmem. Komşuya geçmiştir.
Yayım tarihi