Uğur Mumcu, ailesi Ankaralı olmasına karşın; 22 Ağustos 1942’de, babasının görevi nedeniyle bulundukları Kırşehir’de doğdu. Babası Ankara’ya atanınca, Ulus’ta Devrim ilkokulunda başladığı ilköğrenimini Bahcelievler’deki Ulubatlı Hasan ilkokulunda tamamladı, Cumhuriyet Ortaokulu ve Deneme Lisesini bitirdikten sonra (1961), Ankara Hukuk Fakültesine girdi.
Uğur Mumcu, öğrencilik yıllarında “bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunamayacağf’nı kavramış, etkin, coşkulu, çok okuyan, araştıran ve sorgulayan bir gençti. Onun öncülüğünde yapılan toplantılara zamanın politikacıları, bilim ve sanat insanları çağrılıyor. “münazara”lardaki başarılarıyla dikkati çekiyordu. Daha 20 yaşındayken “Türk Sosyalizmi” başlıklı yazısıyla Yunus Nadi Makale Yarışmasını kazandı. Hukuk Fakültesini bitirince (1965), bir süre avukatlık yaptı. Sonra dil öğrenmek için ingiltere’ye gitti, dönüşünde Hukuk Fakültesinin idare Hukuku Profesörü Tahsin Bekir Balta’nın asistanı oldu. 12 Martın aydınlara yönelik baskıcı tutumundan o da payına düşeni aldı; askerliğini yapmak için hazırlanırken tutuklandı, sonrasında “Sakıncalı Piyade” sayıldı. Askerlik dönüşü gazetecilikte karar kıldı, üniversiteden ayrıldı. Yön, Kim, Devrim, Türk Solu, Ortam, Akşam, Milliyet ve Yeni Ortam’dan sonra uzun süre Cumhuriyet’te yazdı. Ölümünden önce 25; ölümünden sonra yazılarının toplandığı 4O’ı aşkın kitabı yayımlandı.
Atatürkçü, laik, cumhuriyetçi, demokrat bir Türkiye’nin yılmaz savunucusu; devrimci, hep emekten yana olan, hep araştıran ve sorgulayan gazeteci Uğur Mumcu, 24 Ocak 1993 günü otomobiline konan bir bomba ile inandığı değerler uğruna öldürüldü.
Eşi Güldal Mumcu, çocukları Özgür ile Özge: Uğur Mumcu’nun, ilkelerinden ödün vermeyen kişiliğini gelecek kuşaklara aktarmak; kütüphanesini, arşivini ve tüm yazılarını tarihsel sırasıyla, düzenli olarak araştırmacıların kullanımına sunmak, gazeteciliğe hevesli gençleri, araştırmacılık alışkanlığıyla mesleğe kazandırmaya çalışmak gibi amaçlarla, Ekim 1994’te Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nı kurdular. Vakıf, Aralık 1995’te amacı doğrultusunda etkinliklerini yaşama geçirmeye başladı. Şimdi genç gazetecileri araştırmacılığa yöneltmek, insanların düşündüklerini yazıya doğru aktarmalarını sağlamak için yazma seminerleri düzenliyor, başkentlileri sanatsal, bilimsel etkinliklerde buluşturan toplantıların yanı sıra kitaplar yayımlıyor.
Uğur Mumcu’nun gazete ve dergilerde beş bini aşkın köşe yazısıyla, dizi yazıları söyleşileri yayımlanmış, Um:ag Yayın Bölümü bunların hepsini “Bütün Yapıtları” ve “Bütün Yazılan” dizilerinde kitaplaştırmıştır. Yapıtların yeni baskılarına, ilk baskılarda gözden kaçan yazılar da eklenerek, Mumcu’nun tek satırının eksik kalmamasına özen gösterilmiştir. Çünkü onun canına mal olan bir savaşımla yaptığı araştırmalar, yazdığı yazılar, geride bıraktığı en değerli kalıttır. Ölümünden bu yana geçen sürede bu yazıların hâlâ güncel olması ise, bu kalıtın önemini anlatmaktadır.
Bu görkemli dizinin oluşmasında emeği geçen TBMM Kütüphane Müdürü Ali Rıza Cihan, H.İlkay Balember ve çalışma arkadaşları ile Mesut Seven, Fatih Alpertan, Avni Kalkan, Bekir Tekkaya, Serkan Uzun, Şebnem Kocabıyık, Neş’e Tartanoğlu ve Ali Tartanoğlu’na, M. Deniz Ergin’e, Murat Kaya, Emrah Yücel ile DUMAT Matbaası emekçilerine içtenlikle teşekkür ederiz. Sağ olsunlar… Siz okurlara teşekkür ederiz. Sağ olun…
Bilimin ve sanatın aydınlattığı bir dünyada, demokrasinin yaşama biçimi olması, adaletin herkesi kuşatması, bir kişinin bile hak ve özgürlüklerinden yoksun kalmaması için savaşım veren Uğur Mumcu gibi aydınlar, düşündükleri için öldürüldüler. Daha aydınlık bir dünyanın Mumcu gibi aydınların çoğalmasıyla kurulacağına inanıyor ve bu inancı aydınlanmacılarla paylaşmanın verdiği güçle Mumcu’nun düşüncelerinin gelecek kuşaklan da aydınlatacağını biliyoruz.
Düşünenlerin öldürülmemesi, öldürülenlerin hiç unutulmaması dileğiyle…
GREV…
“Çağdaş Sahne” tarafından sahneye konulan “Grev” adlı o-yun, Bursa, Balıkesir ve Adana valilerince yasaklanmıştır. Bu vali beyler, uzun süreden beri Ankara’da oynanan oyunun, kendi il sınırları içinde oynatılmasına izin vermemektedirler.
Çağdaş Sahne’nin ortaklarından biri, Türkiye Devrimci işçi Sendikaları Konfederasyonudur. DİSK avukatları, Bursa valisinin yasaklama karan karşısında Danıştaya başvurarak, “yürütmeyi durdurma” kararı almışlardır.
Fakat kim dinler Danıştayı?! “Devr-i Süleyman” bu!..
Son yıllarda, hiçbir ilerici tiyatro, Anadolu kentlerinde o-yun oynayamamaktadır. Dostlar Tiyatrosu, Ankara Sanat Tiyatrosu ve Çağdaş Sahne gibi ileri ve devrimci toplulukların o-yunları ya valiler, ya da ülkücü komandolarca engellenmektedir.
Valilere göre, toplumsal konulan ele alan oyunların oynanması sakıncalıdır. Çünkü buoyunlarda, kurulu düzen eleştirilmekte, emekçilerin sömürüldüğü, düzenin bir avuç ayrıcalıklı kesimin egemenliği için sürdürüldüğü anlatılmaktadır. Öyleyse gelsin yasaklama kararları… Gart curt, vatan millet edebiyatı, i-ki üç telsiz emri, gizli yazılar ve Ankara’ya çakılan selamlan
– Emrinizdeyiz efendim…
Bu vali beyleri, batı ülkelerini gezdirip oralarda bu tür çağdışı yasaklar bulunmadığını, herkesin istediği oyunu oynadığını, dilediği kitabı alıp okuduğunu anlatsak, ne derler acaba? Ne diyecekleri bellidir:
– Bu gibi konular milli bünyemize aykırıdır…
Sanki “milli bünye”, cephe partilerinin parti programlarıdır. Düzeni eleştirmeyeceksin, sömürüden söz etmeyeceksin, faşizmin adını ağzına almayacaksın, işte o zaman, milli bünyeye
DEVLET, SİLAH, ADALET
uygun oyun oynamış olursun. Gerekçeler hemen hemen aynıdır
– Sakıncalıdır…
Valiler her nedense, işçi sınıfıyla ilgili oyunları çok sakıncalı bulmaktadırlar. Dostlar Tiyatrosunca sahneye konulan “Alpagut Olayı”, bir grevi konu almaktaydı. Bu yüzden tiyatro sanatçısı Genco Erkal’ın başına gelmedik iş kalmadı. “Bu Ölü Kalkacak” ve “Bu Oyun Oynanmalı” oyunları da yasaklandı.
Çağdaş Sahne tarafından, ortaklaşa yazılan ve sahneye konulan “Grev” adlı oyun da, Bursa’da, üç beş yıl önce girişilen “Tofaş” grevini konu almaktadır. Oyunun Bursa’da oynanmasının özel bir anlamı vardı: Devrimci işçiler, yaşadıkları grevi sahnede gözleriyle göreceklerdi. Bursa valisi buna engel oldu
işte…
Öyle görünüyor ki, cephe iktidarı döneminde Anadolu’da oyun oynamak yasaktır. Bazı valiler, bazı emniyet müdürleri, hiçbir devrimci oyuna izin vermemektedirler. Oysa bakınız A-nayasa ne diyor
– Herkes, bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahiptir…
Bu özgürlük, bazı valilerce elden alınmaktadır. Ankara’da aylarca oyna, hakkında hiçbir kovuşturma açılmasın; ancak, Bursa’ya, Balıkesir’e gelince, valiler, türlü suç bulsunlar.
– Oynanamaz efendim…
Nedeni açık ve belli: Oyun işçi sınıfından, grevden söz diyor. Öyleyse komünizm kokuyor, halkı suç işlemeye tahriktir, teşviktir, hükümetin manevi şahsiyetine hakarettir… Artık gerekçelerden gerekçe, maddelerden madde, oradan bulmazsan getirt Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanununu, seç bir madde, yasakla istediğin gibi…
Bu vali beylerin unuttukları bir konu var: Bugün bu oyunları yasaklarlar. Ama bugünün bir de yarını var. Oyunları yasaklanan tiyatrolar, Danıştaya dava açarak yürütmeyi durdurma kararları alıyorlar. Bu kararlardan sonra açılacak iptal ve tazminat davalarında valiler, bu tiyatroların, yasaklama kararlan dolayısıyla uğradıkları zararı kuruşu kuruşuna ödemek zorunda kalacaklardır. Sanıyorlardır ki, bu tazminatı devlet ödeyecek. Hayır, hiç öyle değil…
12
Bir iktidar değişikliğinde, valilerin anlayacağı dille açıklayalım ki, idare kendilerine “rücu” edecek, yani tazminatı valilerin cebinden çatır çatır alacaktır. O zaman valiler, bu oyunların biletlerinin kendilerine, elli bin, yüz bin liraya geldiğini göreceklerdir.
Valiler, kendi düşüncelerine aykırı gelen oyunları yasaklayıp işin içinden sıyrılıveriyorlar. Ya yurttaş ne yapsın? Her gün televizyon ekranlarında, cephe partilerinin hem “dram”, hem de “komedisi” oynamıyor mu?
Ya biz ne yapalım? Nasıl yasaklayalım bu oyunu?..
(Cumhuriyet, 16 Haziran 1976)
AP-MHP-MSP
Cephe partileri bir araya gelip hükümeti oluşturdukları günlerde, bir “protokol” imzalayarak, seçimlere “ortak liste” ile gireceklerini açıklamışlardı. Bu tarihten sonra, senato üçte bir yenileme seçimi ile yerel seçimler yapıldı ve cephe partileri seçimlere ayrı ayrı girdiler.
Ortak liste ile seçimlere girmek Anayasaya aykırıydı. Bu konuda bir de Anayasa Mahkemesi kararı vardı. Demirel bu protokollere imza atarken, “ortak liste” konusunun bir kandırmaca olduğunu bilmekteydi.
Demirel için bir tek konu vardı: Ne yapıp yapıp Başbakan olmak, böylece bir yandan DP’nin oylarını eritirken, öte yandan MSP, MHP gibi partilerin oylarını toplamak… CGP bir “tabela” partisi olduğu için, Feyzioğlu’nu pek ciddiye almıyordu Demirel.
1973 seçimlerinde AP oyları parçalanmış, sol oylar da birleşmişti. Demirel’in planı, sol oyları parçalayıp, sağ oyları birleştirmekti. Senato seçimleriyle son günlerde yapılan belediye seçimleri, Demirel’in planının işlediğini kanıtlamıştır.
Demirel, MSP ve MHP’den kuşkuludur. Daha doğrusu bu partilere, Silahlı Kuvvetler içinde duyulan tepkiden endişe etmektedir. Fakat, sola karşı bu partilerle işbirliği yapmak zorundadır. MHP, Demirel’in “vurucu gücü”dür. Türkiye çapında yaratılacak “devlet terörü” için, Türkeş ve komandoları son derece gereklidir.
DEVLET, SİLAH, ADALET
MHP ve MSP ile işbirliği yapıp gerektiğinde bu partiler için savcılara göz kırpmak, Demirel’in de işine gelmektedir. MSP kapatılsa, bu partinin oylarının büyük bir çoğunluğu AP’ye gelecektir. MHP kapatılsa, bu oylar da AP’de toplanacaktır. Bu partilerin suç sınırlarını aşmaları, Demirel’in de işine gelmektedir, işin iç yüzünü araştırırsanız, 1973 seçimlerinde MSP’nin kapatılmasını isteyen Demirel’in demeçlerini okursunuz:
– MSP bir muvazaa partisidir. Anayasa Mahkemesince kapatılan bir partinin devamıdır… Çalışması önlenmelidir…
Demirel’in bu yolda konuşmaları ve girişimleri vardır. Bunu bizler bildiğimiz gibi, Erbakan da, Erbakan’ın çevresinde toplanan “cemaat-ı Müslimin” de bilmektedir. MSP’ye Silahlı Kuvvetler içinde tepkiler artınca, Demirel yeniden “Atatürkçü” kesilerek, MSP kapısının kilidini kendi eliyle çevirecektir.
Güncel konu MHP’nin kapatılmasıdır. Cumhurbaşkanının gerek Irak gezisinde, gerekse 19 Mayıs törenlerinde gözleriyle görüp kulaklarıyla tanık olduğu olaylar, Türkeş’in hangi tür iktidar özlemi içinde olduğunu anlatmaya yetmiştir. Silahlı Kuvvetler içinde, MHP eylemlerine karşı duyulan tepki, Demirel’e de iletilmiştir.
Demirel’e göre, MHP’nin kapatılması şimdilik zamansızdır. Çünkü AP’nin, Türkeş’le de, Erbakan’la da yapacağı işler vardır. Bu ortaklık seçime kadar gereklidir. Seçimler I977’de yapılırsa, Türkeş, Erbakan, Feyzioğlu ve Demirel, bir süre daha “milli birlik ve beraberlik ruhu”içinde çalışacaklardır. Eğer bir erken seçim olasılığı varsa, Demirel, Türkeş’i de, Erbakan’ı da harcamak isteyecektir.
MHP, suç işleme amacıyla bir araya gelmiş olanların örgütüdür. Eğer bu parti için kovuşturma açılacaksa, sadece Al-manya’daki uzantısı için değil, parti genel merkezi için de açılmalıdır. Türkeş kimdir ve siyasal hayata nasıl girmiştir? Komando kamplarını kim kurmuş, kim “finanse” etmiştir? Ülkü Ocakları nasıl kurulmuş ve kimlerden destek almıştır? Konu budur.
Siyasi Partiler Yasasının ikinci maddesinde, bir siyasal partiyi destekleme ya da desteklemek amacıyla demek kurulamayacağı belirtilmektedir. Ülkü Ocakları, MHP’nin “yan örgütüdür. Türkeş de açık açık,
– Bunlar bizim çocuklardır… demektedir. “Bizim çocuklar” dediği, MHP ile işbirliği içinde olan Ülkü Ocakları yöneticileridir: Bunlar o kadar beraberlerdir ki, cinayetleri bile ortaklaşa işlemektedirler. Örnek ortada. 1970 yılında Dr. Necdet Güçlü, Ülkü Ocakları Genel Başkanı ile MHP Gençlik Kolları Genel Başkanının kurşunlarıyla öldürülmüştü.
MHP’nin dış örgütleri için açılan dava, Türkeş’e zaman kazandırmaktan başka bir işe yaramayacaktır. Çünkü Siyasal Partiler Yasasının I 13’üncü maddesine göre, Anayasa Mahkemesi, MHP’nin ülke dışındaki örgütlerini kapatmasını isteyecektir. MHP, altı ay içinde bu örgütlerini kapattığını bildirmezse, o zaman MHP’nin kapatılması yoluna gidilecektir.
Demirel şimdilik, MHP’ye böyle bir gözdağı verilmesinden hoşnuttur. Eğer bir terslik olur da, MHP altı yedi ay içinde kapanırsa Demirel seçimlere, MHP oylarını toplayarak girecektir. Çünkü o tarihten sonra MHP yandaşlarının yeni bir parti kurarak seçimlere girmeleri olanaksızdır. MHP için açılan dava, MSP için de bir örnek olacak, Demirel bu davaları gerektiğinde “demokrasinin kılıcı” gibi kullanacaktır.
MHP hakkında Anayasa Mahkemesinde dava açıldığı şu günlerde, Demirel ve ortaklarına,
– Ne oldu sizin ortak listeyle seçime girme işiniz?., diye sormanın tam zamanıdır…
(Cumhuriyet, I 7 Haziran 1976)
163 DERKEN…
Devlet Güvenlik Mahkemeleri ile ilgili yasa taslağı bir gerçeği, bütün çizgileriyle ortaya koymuştur. Hükümetin AP ve MSP kanadı, devletin siyasal ve hukuksal düzenini, dinsel ilkelere, inançlara göre değiştirmek için propaganda yapan ve örgüt kuranların suçlarını, Devlet Güvenlik Mahkemelerinin görev alanı dışına çıkarmaya çalışmaktadır.
MSP’nin elinde bulunan içişleri Bakanlığı, içinde Nurculukla ilgili yasaklanmış kitapların adlarını taşıyan bir kitabın yayınını durdurmuş ve bu tür yayınların toplatılması için genelge yayımlamıştır.
Türk Ceza Yasasının 163. maddesi, laikliğe aykırı olarak, devletin düzenini dinsel amaçlarla değiştirmek isteyenlerle ilgili hükümler taşımaktadır. Maddenin ilk fıkrasını okuyalım:
– Laikliğe aykırı olarak, devletin içtimai veya iktisadi veya siyasi veya hukuki temel nizamlarını, kısmen de olsa dini esas ve inançlara uydurmak amacıyla cemiyet tesis, teşkil, tanzim veya sevk ve idare eden kimse iki yıldan yedi yıla kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılır…
Görülüyor ki bu Ceza Yasası maddesi, doğrudan doğruya, Ankara’da, Yenişehir’de Karanfil Sokaktaki MSP Genel Merkezini tanımlamaktadır. Anayasa Mahkemesi, 12 Mart döneminde, bugünkü MSP’nin yöneticilerince kurulan “Milli Nizam Partisi”ni, laikliğe karşı eylemlerinden ötürü kapatmıştı. Bunun için Demirel, seçim kampanyalarında,
– Anayasa Mahkemesince temelli kapatılan partiler, muvazaa yoluyla yeniden açılıyor… demiştir. Bugünkü, kırmızı plakalı bakan arabalarına bakıp yanılmayın sakın… MSP yine topun ağ-zındadır.
Fakat önemli olan bu konu değildir, şimdi…
Bu konuların özüne inebilmek için, Ceza Yasalarında yer alan siyasal suçların niteliğine göz atmak gerekmektedir. Türk Ceza Yasasının 163. maddesi, laikliğe aykırı olarak örgüt kurmanın cezasını, iki yıldan yedi yıla kadar saptamıştır. Bir kimse, laikliğe aykırı olarak, devletin temellerini dinsel ilkelere uydurmak isterse, bunun cezası aynı 163. maddeye göre, bir yıldan beş yıla kadardır.
Gelelim 141 ve 142. maddelere… Ünlü 141 ve 142. maddelerde öngörülen cezalar, 163. maddeyle karşılaştırılmayacak ölçüde ağırdır. 141. madde, sosyal bir sınıfın, öteki sosyal sınıflar üzerinde egemenlik kurması amacıyla oluşturulan bir örgüt yöneticisini, sekiz yıldan on beş yıla kadar ağır hapis cezasıyla cezalandırmaktadır. Yani, sağcı örgüt kurarsanız bunun en az cezası sekiz yıldır, sağcı örgüt yöneticisine verilecek en ağır ceza yedi yıl, solcu örgüt yöneticisine ise, on beş yıldır.
Devletin temel düzenini dinsel ilkelere göre değiştirmek amacıyla propaganda yaparsanız, yani örneğin, Said-i Nursi’nin görüşlerini savunursanız size verilecek ceza bir yıldan beş yıla kadardır. Eğer Marksist düşünceden kaynaklanan düşünceleri
savunmaktan dolayı yargılanıyorsanız, cezanız en az beş yıl, en çok on yıldır.
Şu orana bakınız: Sağcılık için öngörülen cezanın “tavanı”, yani en yüksek tutarı, solculuk için verilecek cezanın en azına eşittir. Yani beş yıldır. Sağcıya verilecek en çok ceza beş yılda bitmekte, solcunun cezası ise beş yıldan başlamaktadır.
Ülkemizi yöneten politikacılar, başta AP’liler olmak üzere ikide birde, başlan sıkışınca şu gerekçeyi kullanırlar…
– Aşırı sağa ve aşırı sola karşıyız…
Şu kısacık inceleme gösteriyor ki, bu politikacılar, en azından sağa ve sola eşit ölçüde karşı değillerdir. Bu hukuksal ve siyasal konu, aritmetik kesinlikle ortadadır.
MSP, kendi yandaşlarını Devlet Güvenlik Mahkemeleri görev alanı dışına çıkartmak isteyebilir. Siyasal kavgada yeri olan bir parti için bu tutum, doğal bir davranış sayılmalıdır. AP, 163. madde konusunda da din sömürücülüğünü kimseye kaptırmama niyetindedir.
¦ Fakat bütün bunlar, yargı yetkisine uzanan elin amacını kanıtlamıyor mu? Artık, adalet Tanrıçasının başına bir yeşil başörtü sarıp, eline de doksan dokuzluk tespih mi versek?..
(Cumhuriyet, 18 Haziran 1976)
HİÇ Mİ ÖNEMİ YOK?
Lockheed rüşvet olayı, Türkiye’de önce bir bomba gibi patladı, sonra da yavaş yavaş unutturulmak istendi. Lockheed uçak şirketine ilişkin yolsuzluk iddialarını araştırmak üzere kurulan komisyonun başkanı Yılmaz Alpaslan’dan öğreniyoruz ki, hükümet, ABD ile, belgelerin nasıl getirtileceğini belirleyen anlaşmayı bile yapmış değildir.
Önceki gün, komisyona bilgi vermek için çağrılan Başbakan Demirel, yerine Devlet Bakanı Seyfi Öztürk’ü yollamıştır. Komisyon Başkanı Yılmaz Alpaslan, Başbakan Demirel’den bilgi alacaklarını söyleyerek, Devlet Bakanı Seyfı Öztürk’ü konuş-turmamıştır. Öztürk de masaya elini vurarak, bir acemi aktör tavrıyla,
– Türkiye Cumhuriyeti Başbakanını, buraya bir sanık gibi çağıramazsınız… demiştir. Gerçi, Demirel, gün gelecek, bütün suçlarından ötürü mahkemelere sanık olarak götürülecektir amma, komisyon, bu konuda, kendisinden sadece bilgi almak istemiş, Başbakan da bu çağrıya uymamıştır.
Başbakan Demirel’in yeğeni, Yahya Demirel’in, “hayali mobilya ihracatı” ile ilgili olarak kurulan soruşturma hazırlık komisyonu da henüz çalışmalarına başlamamıştır. Açıkçası, bu gibi konular, unutturulmak istenmektedir.
Lockheed rüşvetiyle ilgili söylentiler ortaya çıkınca, olayda adı geçen uçak firması temsilcisi, apar topar Amerika’ya gidip gelmiş; kamuoyu, bu konuda bölük börçük bilgiler elde edebilmiştir. Söylentilerin ve iddiaların belgelere bağlanabilmesi i-çin hükümetin bir an önce, gerekli girişimleri tamamlayarak ABD’den, olayın belgelerini istemesi gerekmekteydi.
Demirel, bu görevi, bugüne kadar yerine getirmiş değildir. Tartışma da bu noktada düğümlenmektedir. Olay ortaya çıkar çıkmaz, Demirel’in, öncelik ve ivedilikle ABD hükümetiyle gerekli anlaşmaları imzalayıp belgeleri getirtmesi gerekmez miydi? Hiç şüphesiz gerekirdi, amma, nedense, bu iş biraz ağırdan alınmaktadır.
Bu iş ağırdan alındığı için, ister istemez bazı şüpheler doğmaktadır. Acaba Demirel, kimlerin rüşvet aldığını öğrenmiş midir? Acaba, olayın belgelerle ortaya konması, bazı devlet yetkililerini sarsacak mıdır? Acaba Lockheed rüşvet olayı, bazı siyasal partilerle doğrudan doğruya ilgili midir?
Hükümetin, bu soruların yanıtlarını, bir an önce, kamuoyuna açıklaması gerekmektedir. Bu gibi konular, Devlet Bakanı Öztürk’ün hukuk bilgisiyle geçiştirilecek konulardan değildir. Demirel’in, bu konuyu, ortaya çıktığı günden beri adım adım izleyip, Parlamentoya ve bu konuda kurulan komisyona bilgi vermesi gerekirken, ilgili anlaşmaları yapmaması, komisyona bilgi vermeye bile gelmemesi, insanı uzun uzun düşündürmektedir.
Rüşvet söylentilerinin ortaya atıldığı günlerde, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Alpkaya, hemen görevinden ayrılarak, mahkeme önüne çıkmıştır. Silahlı Kuvvetler, olayı bu denli duyarlılıkla ele alırken, Başbakanın vurdumduymazlığı,
gerçekten kuşku vericidir. Neden, Lockheed şirketiyle ilgili belgeler, ABD’den istenmemiştir?.. Bu konu açıklığa kavuşmadan, Demirel’in, sokağa çıkmaması gerekir.
Lockheed uçak şirketinin, bütün dünyada rüşvet dağıttığı belgelerle ortaya çıkmıştır. Bu ülkeler içinde, Türkiye’den başka, işi ağıra alan yoktur. Hemen hemen her ülke, konuyu, büyük bir ciddiyet ve ağırbaşlılıkla ele alıp ABD’den gerekli bilgileri istemiştir.
Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruluş yasası, Ayasofya Müzesinin cami yapılmasına ilişkin kararname, Gaziantep’teki anarşistler gibi konular, devletin ve milletin bölünmezliği ile ilgilidir. Bunu anladık ama, şu rüşvet işinin hiç mi önemi yoktur?
Cephe çadırları, yabancı petrol şirketlerinin kuyularını gizlediği gibi, Lockheed rüşvetini de mi kapatacak yoksa?..
(Cumhuriyet. 19 Haziran 1976)
BİR RAPOR DAHA…
Yahya Demirel’in mobilya ihracatı konusunda, Gümrük ve Tekel Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı müfettişlerinden sonra, Maliye Bakanlığı Müfettişleri Selahattin Güntaç ve Mehmet Karaduman’ın hazırladıkları rapor, Ankara ve Zonguldak Savcılıklarına gönderilmiştir.
109 sayfa tutan Maliye Bakanlığı müfettiş raporunda, mobilya yolsuzluğu bütün ayrıntısıyla incelenmekte, Yahya Demirel’in sahte belgeler düzenleterek, Hazineden aldığı 19 milyon 455 bin 719 lira 90 kuruşun geri verilmesi ve hakkında ceza kovuşturması istenmektedir…
Maliye Bakanlığı müfettişleri, Yahya Demirel’in mobilya ihracatında aracı firma olarak gösterdiği “Inter-Tradaimpex”, “Cormamar” ve “Ettablisement Mopar” adlı şirketlerin, isviçre Ticaret Siciline kayıtlı olmadığını saptamışlardır. Hatırlayacaksınız, bizler bu firmaların isviçre’de varlıklarının saptanamadığını yazınca Maliye Bakanı Yılmaz Ergenekon, 10 Eylül 1975 günü aynen,
– Söz konusu firmaların mevcut olduğu, isviçre’de kayıtlı oldukları kantonların resmi vesikalarıyla ortaya çıkmıştır., demişti. Bir Maliye Bakanı, hem de bakanlığı bırakıp Başbakanın yeğeninin “umumi vekilliğini” üstlenen bu bakan, şimdi kendi müfettişlerinin raporlarıyla yalanlanmaktadır.
Maliye Bakanlığı müfettişleri, Yahya Demirel’in yurtiçinde mobilya satın aldığı “Klasik Ağaç Limited Şirketi” üzerinde durmuşlardır. Yahya Demirel, 1974 yılında ihraç ettiğini bildirdiği 1442 takımı bu şirketten almıştır. Müfettişler, bu şirketin 100 bin lira sermaye ile kurulduğunu ve 1974 yılında 6 işçi çalıştırdığını saptamışlardır. Müfettişler bu şirketin hesaplarına da el koymuşlardır.
Önce, 6 işçi çalıştıran bir işyerinin, Yahya Demirel’e 1442 takım mobilya yapamayacağını saptanmış, sonra da, bu şirkete mal sattığı ileri sürülen Mehmet Baş adlı kimsenin, İsparta’nın Şarkikaraağaç ilçesinde izine bile rastlanmadığı ortaya çıkarılmıştır.
“Klasik Ağaç Ltd. Şirketi “ne mal satan öteki şirket, “ORSA Orman Ürünleri Ticaret ve Sanayi Ltd. Şirketi”dir. ORSA Şirketi, Yahya Demirel, Ali Çetin Şener, Zeki Hakkı Alpas ve Taner Enginertan tarafından kurulmuş ve bu kuruluşu 5105 sayılı ve 23.3.1974 tarihli Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmıştır. Klasik Ağaç Ltd. Şirketinin kuruluşu, aynı sayı ve tarihli Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmış bulunmaktadır, iki şirket de aynı binada çalışmaktadır.
Maliye Bakanlığı müfettişleri, Yahya Demirel’in Klasik Ağaç Ltd. Şirketinden mobilya aldığını, ancak aynı şirkete kereste, sunta ve kontrplak sattığını saptamışlar ve şu sonuca varmışlardır:
– Böylece Yahya Demirel, kendisinin finanse ettiği Klasik Ağaç Ltd. Şirketine dolaylı yoldan mobilya malzemesi verip, çok yüksek fiyattan, imal edilmiş mobilya almış görünmektedir.
Yapılan incelemelerden de, bu iki şirketin yöneticilerinin hemen hemen aynı insanlar olması ve çoğunun da Yahya Demirel’in yanında çalışan kimselerden oluşması şüphe çekmiştir, incelemeler sonunda bu şirketin, Yahya Demirel’e yurtdışına mobilya ihraç etmesi için gerekli sayıda mobilya yapmadığı da belirlenmiştir.
20
Aynı incelemeler göstermiştir ki, ihraç edilen mobilyalarla Türkiye’den alındığı söylenen mobilyalar arasında nitelik farkları bulunmaktadır. Örneğin, dört kapılı olarak bildirilen gardrop üç kapılı çıkmış, mobilyaların “polyesterleri ise yapılmamıştır…
Müfettişler, Ankara’dan Karadeniz Ereğlisi’ne mobilya gönderilip gönderilmediği konusunu da incelemişlerdir. Raporda şu sonuca ulaşılmıştır
– Bütün ihracat partileri için Ankara’dan İsparta’ya ve İsparta’dan Karadeniz Ereğlisi’ne